ارزیابی پزشکی ظاهر ادرار

  ارزیابی پزشکی ظاهر ادرار 

رنگ طبیعی ادرار زرد کم رنگ کهربایی است و منظره شفاف
دارد. بیماری هـا، مصـرف برخی داروها و میوه ها  و رنگ های
مصنوعی موجود در مواد غذایی و داروها میـتـوانند رنگ ادرار
را تغییر دهند. یک عامل تعیین کننده رنگ ادرار در افراد سالم
میزان دریافت آب و مایعات میباشد. هر قدر مصرف مایعات در
شما بیشتر باشد ادرار نیز رقیق تر و کم رنگ تـر میشود. هر
گاه شما به مقدار کافی آب بنوشید رنگ ادرار شما بی رنگ
و در صورتی که آب کافی در طی روز نیاشامیده بــاشید رنگ
ادرار شـمــا تیره و زرد پر رنگ می شود. بنابرایـن یـک مـعـیـار
مطمئن برای اینکه دریابیم آیا آب کافی می نـوشیـم یـا خیر،
مشاهده رنگ ادرار است (البته اگر بیماری خاصی نداشته و
دارو مـصـرف نـکـرده بـاشیـم). در شکل مقابل 7 رنگ ادرار که
بـیـان گر دریافت کافی مایعات است را مشاهده می کـنـیـد.
چنانچه رنـگ ادرار شـمـا پـر رنـگ تـر از رنـگ شـماره 3 باشد
بمعنی آنست که بدن شما دچار کم آبی است و میــبایست
آب بیشتری در طی روز بنوشید.

ادرار تشکیل یافته است از:
رنگدانه های ادرار + اسید اوریک (یک اسید ملایم با
نـیـتـروژن بـالا) + اوره (یـک مـاده اندکی چسـبـنـاک)
(2 درصد ادرار) + کراتی نین + گلبولهای مرده + آب
(95 درصد ادرار) و الکترولیتهای اضافی بدن.

رنگدانه های ادرار شـامـل: اوروکـروم، اوروبیـلــین و
اورواریـتـرین هستند. (از مشتقات بیلی روبین می
باشند)

* تـرکیـبات غیر طبیعی ادرار شامل: پروتئین، قند،
خون،املاح صفراوی وبیلی روبین.

* اسید اوریک حاصل از متابولیسم اسید های نوکلئیک و پورینها و اوره حاصل متابولیسم آمینو اسیدهای پروتئینها میباشند. کرآتینین هم حاصل تجزیه کرآتین عضلات است.

* ادرار درون مثانه استریل میباشد. اما مجرای پیشابراه استریل نیست بهمین خاطر ادرار در مسیر خروج خود میتواند آلوده به باکتری گردد.

تغییر رنگ ادرار میتواند در پی مصرف برخی داروها و یا مواد غذایی روی دهد اما همین تغییر رنگ میتواند نشانه یک بیماری خطرناک باشد. در اینجا به رنگهای غیر طبیعی ادرار اشاره و علل آنها را مورد بررسی قرار میدهیم:

1- ادرار قرمز و صورتی (و یا به رنگ چای)

* وجود خون در ادرار (هماتوری): عفونت و التهاب پروستات در آقایان-عفونت مثانه- فشار خون بالا- سنگ کلیه و مثانه-هموفیلی-سرطان مثانه، کلیه و یا پروستات-تراما(شکستگی لگن و یا ضربه به کلیه و مثانه)-سل-یرقان.

* مصرف چغندر، شاه توت و مواد غذایی و قرصهای حاوی رنگدانه های مصنوعی.

* مسمومیت با جیوه و سرب.

* وجود هموگلوبین، میوگلوبین و یا گلبولهای قرمز در ادرار.

* مصرف برخی داروها (مانند ملینها و یا ضد انعقاد خون) مانند:RIFAMPIN-PHENOLPHTALEINE-PYRIDIUM-THORAZINE-COMPAZINE-IBUPROFEN-DOXORUBICIN-SALICYLATES-HEPARIN-SENNA-PHENYTOIN-PHENOTHIAZINE-

* مصرف ویتامین B.

* در صورت قرمز و یا صورتی شدن ادرار  فورا به پزشک مراجعه کنید.

2- ادرار نارنجی و یا زرد تیره

* نشانه کم آبی بدن.

* بیماری یرقان (زردی).

* مصرف B کمپلکس، مواد غذایی حاوی کاروتن (هویج) و ویتامین C.

* مصرف برخی داروها مانند:WARFARIN-RIFAMPIN-PYRIDIUM-SERENIUM-RIBOFLAVIN-SULFOSALAZINE-HEPARIN-TETRACYCLINE

3- ادرار سبز و آبی

* رنگهای مصنوعی موجود در مواد غذایی و داروها. رنگدانه METHYLENE.

* مصرف مولتی ویتامینها و مواد حاوی کاروتن.

* عفونت مجاری ادراری (ادرار سبز)-مشکلات صفرا-سطح بالای کلسیم(ادرار آبی).

* مصرف برخی داروها مانند:AMITRIPTYLINE-DOXORUBICIN-PROPOFOL-CIMETIDINE-RESORCINOL-METHOCARBAMOL-TRIAMTERENE

4- ادرار قهوه ای تیره و یا سیاه

* اختلالات کبدی (هپاتیت ویروسی ،سیروز کبدی)- سرطان ملانوما.

* آلودگی با بتادین.

* مصرف ریواس.

* مسمومیت با مس و فنول.

* مصرف ترکیبا ت آهن دار.

* مصرف داروهای ملین و ضد فشار خون و داروهای:METHOCARBAMOL-SORBITOL-SULFONAMIDES-METRONIDAZOLE-NITRATES

5- ادرار به رنگ زرد تیره
* نشانه کم آبی بدن.

* بیماری یرقان(زردی).

6- ادرار کدر

* بیماری سوزاک-التهاب و عفونت مثانه-التهاب پروستات-بیماری سل-عفونت مجاری ادرار-سنگ کلیه و مثانه.

* ادرار با فسفات، اکسالات، مخاط، لیپید و گلبولهای سفید و قرمز بالا.

7- ادرار با کف زیاد: نشانه پروتئین زیاد در ادرار(نفروز=دفع پروتئین در ادرار).

8- ادرار سفید: وجود چرک و عفونت.

9- علل سوزش ادرار

* محرک های ادراری مانند غذاهای تند و ادویه دار، غذاهای اسیدی، کافئین(قهوه و شکلات)، الکل.

* آلرژی به صابون-صابونها و دستمال توالت معطر-حمام کف صابون.

* عفونت مجاری ادراری-بیماریهای مقاربتی (سوزاک و کلامیدیا)-التهاب و عفونت مثانه و پیشابراه-عفونت،التهاب و یا سرطان پروستات-سنگ کلیه-عفونت قارچی.

10- علل تکرار ادرار

* اضطراب-برودت محیط-مصرف زیاد مایعات.

* مصرف مدرها، الکل و کافئین.

* عفونت مجاری ادرار-التهاب مثانه-سنگ مثانه-دیابت-سرطان مثانه-سنگ کلیه-مشکلات کلیوی-التهاب و یا سرطان پروستات.

11- علل قطره قطره آمدن ادرار

* سنگ کلیه-نوروپاتی مثانه-آسیب به نخاع-التهاب،تورم و یا سرطان پروستات-عفونت مجاری ادرار-تنگی و یا تومور پیشابراه-بی اختیاری ادرار-ضعف عضلات کف لگن.

* مصرف برخی داروها-چاقی.

بوی ادرار نیز میتواند نشانگر بیماری باشد:

بوی طبیعی ادرار اندکی اروماتیک (معطر) و اسیدی است.

1- مصرف ویتامینها (بویژه B6) و زرد چوبه بوی ادرار را تغییر میدهد.

2- بوی آمونیاک: نشانه کم آبی بدن و غلظت بالای ادرار-عفونت-همچنین ادرار پس از مدتی که در دمای اتاق بماند باکتریها اوره موجود در ادرار را به آمونیاک تبدیل میکنند.

3- بوی تعفن و ماهی: عفونت باکتریایی کلیه، مثانه و مجاری ادراری.

4- بوی شیرین و میوه ای: دیابت(وجود گلوکز در ادرار).

5- بوی نا: بیماری کبدی.

6- بوی استون: دیابت-خستگی و گرسنگی شدید.