پزشکی.دندان پزشکی.تغذیه.
مطالب جالب و آموزنده پزشکی
پزشکی.دندان پزشکی.تغذیه.
مطالب جالب و آموزنده پزشکی
کبدی سالم با تغذیه ای سالم
کبدی سالم با تغذیه ای سالم
کبد عامل اصلی سم زدایی در بدن است و سلامت ما تا اندازه ی زیادی به سلامت و کارکرد درست این عضو بستگی دارد. هر گونه ماده ی غذایی که توسط روده ها جذب شود، باید پیش از ورود به سیستم جریان خون از کبد عبور کند.
هر روز کبد پذیرای مقادیری سم است که توسط محتویات روده، غذاهایی که می خوریم، آبی که می نوشیم، داروهایی که مصرف می کنیم و هوایی که تنفس می کنیم، وارد آن می شود.
وقتی کبد درست کار نکند، فرد احساس سستی و بی حالی کرده و دچار تهوع و استفراغ خواهد شد.
کارکرد کبد روی چشم ها نیز تاثیر می گذارد و یک چشم قرمز و پرخون می تواند از کبد کم کار خبر دهد.
کبد یک عضو بسیار حیاتی برای بدن است. این عضو با وزن تنها 1/5 کیلوگرم، 500 کار متفاوت انجام می دهد که مهم ترین وظیفه ی آن متابولیسم پروتئین ها، کربوهیدرات ها و چربی ها است. کبد همچنین عمل ذخیره سازی و فعال سازی ویتامین ها و مواد معدنی را انجام می دهد، تولید صفرا می کند که برای هضم و جذب چربی ها لازم است، آمونیاک را که بسیار سمی است با تبدیل به اوره از خون پاک و سم زدایی می کند. انواع پروتئین های خونی و فاکتورهای انعقادی در کبد ساخته می شوند.
کبد همچنین استروئیدها را متابولیزه می کند، داروها و الکل را از خون پاک می کند و باکتری ها و مواد زائد را از خون می گیرد. تقریبا 1500 سی سی خون در دقیقه از کبد عبور می کند. اگر کبد فردی را برداریم، فرد ظرف 24 ساعت می میرد، با این حال انسان می تواند با 10 تا 20 درصد کبد خود زنده بماند. کبد بیشترین سهم مصرف انرژی پایه را نیز به خود اختصاص می دهد(29 درصد متابولیسم پایه).
حالا برای مراقبت از کبد خود باید چه کرد تا این عضو مهم آسیب نبیند و بتواند وظایفش را به درستی انجام دهد؟
یک فنجان قهوه
نوشیدن قهوه می تواند از بروز یکی از شایع ترین انواع سرطان کبد پیشگیری کند. مطالعه ای بر روی بیش از 90 هزار نفر ژاپنی نشان داد که خطر ابتلا به سرطان کبد در کسانی که تقریبا هر روز قهوه می نوشند، نصف کسانی است که قهوه نمی نوشند.
پروتئین ها
مطالعات بر روی موش ها نشان داده اند که مکمل های پروتئین می توانند به بازسازی کبد های آسیب دیده کمک کنند و به گفته ی دانشمندان می توان امیدوار بود که این نتیجه درباره ی انسان نیز به دست آید و از این روش بتوان برای ترمیم کبد های آسیب دیده نیز استفاده کرد.
افرادی که در زمینه ی پرورش اندام کار می کنند برای این که بدن شان عضله بسازد، مکمل پروتئین وی (Whey) مصرف می کنند. این پروتئین که در جریان فرآیند تبدیل شیر به پنیر به دست می آید، به طور طبیعی در فرآورده های لبنی یافت می شود، ولی کیفیت آن قابل مقایسه با پودر پروتئین وی نیست. مکمل این پروتئین بیشترین مقدار از اسیدهای آمینه ی شاخه دار را در خود دارد که به BCAA معروف هستند. این ماده به ساخت عضلات کمک می کند.
با وجودی که پروتئین وی برای ساخت عضلات مفید است، ولی مقادیر بیش از حد آن به کبد آسیب می زند؛ پس قبل از مصرف چنین مکملی حتما با یک متخصص مشورت کنید و آن را مطابق دستور پزشک و دوز توصیه شده استفاده نمایید. یادتان باشد که هیچ گاه هیچ مکمل ویتامین یا مواد معدنی را بدون دستور پزشک و سرخود مصرف نکنید. این مواد در عین مفید بودن اگر بیش از اندازه مصرف شوند به بدن آسیب هایی وارد می کنند که گاه جبران ناپذیر خواهد بود.
ماست
مطالعات نشان داده اند که خوردن روزانه ی ماست می تواند از ابتلا به بیماری های کبدی پیشگیری کند. خوردن ماست از بروز عارضه ی کبد چرب جلوگیری می کند.
مواردی که به کبد آسیب می رساند عبارت هستند از:
1خوردن زیاد : پر خوری به کبد هم مانند سایر اعضای بدن آسیب می رساند.
2- بد خوردن: مثلا خوردن زیاد محصولات تهیه شده از آرد تصفیه شده، غذاهای آماده، شکر زیاد، چیپس و ...
3- رژیم کم پروتئین، پُر کربوهیدرات، پُر چربی. به خصوص رژیم غذایی سرشار از چربی های اشباع و روغن های هیدروژنه.
4- موادی همچون الکل، نیکوتین سیگار، کافئین و ...
5- انواع داروهای خوراکی مثلا قرص های ضد بارداری.
6- بسیاری از افزودنی های مواد غذایی
توصیه هایی برای سلامت کبد:
* از گوشت قرمز، قند ساده و غذاهای سرخ شده کمتر استفاده کنید.
* از نوشیدن زیاد از حد قهوه و چای پُررنگ اجتناب کنید.
* از منابع غذایی پتاسیم بیشتر استفاده کنید مثل موز، کشمش، آلو، بادام و انواع سبزیجات.
* آب زیاد بنوشید. سعی کنید هر ساعت مقداری آب بخورید.
* سبزیجات خام بیشتر مصرف کنید.
* آب هویج و آب چغندر بیشتر مصرف کنید.
* روغن مایع مصرف کنید و از کره، مارگارین، روغن جامد و دنبه اجتناب کنید.
* ویتامین K برای جلوگیری از سیروز کبدی مفید است، البته نه به صورت مکمل.
* از مصرف زیاد ویتامین A پرهیز کنید، بدین منظور نباید روغن کبد ماهی زیاد مصرف کنید. هر کس که بیشتر از 50000 IU ویتامین A، به مدت یک سال مصرف کرده باید این دریافت را کاهش دهد و بهتر است که از منابع حاوی پیش ساز ویتامین A یعنی بتا کاروتن، مانند هویج، زردآلو، طالبی و ... استفاده کند.
* هرگز مرغ، ماهی یا گوشت خام یا نیم پز نخورید زیرا خطر شدید عفونت با باکتری ها، انگل ها و ...را به همراه دارد.
* لیمو یکی از بهترین دوستان کبد است. بیشتر لیمو بخورید.
* کوآنزیم Q10 ، به رساندن اکسیژن به کبد کمک می کند.
* لسیتین از تجمع چربی در کبد جلوگیری می کند.
* از ملین های قوی استفاده نکنید. اما همیشه از بروز یبوست جلوگیری کنید.
* از دود سیگار و الکل دوری کنید.
مصرف نمک و زیانهای آن
مصرف نمک و زیانهای آن
چرا باید نمک کمتری مصرف کرد ؟
باید بدانید که کاهش مصرف نمک در غذای روزانه شما می تواند باعث جلوگیری از ابتلا به پر فشاری خون گردد و اگر مبتلا به پرفشاری خون هستید، کاهش مصرف نمک می تواند باعث پائین آمدن فشار خون شما شود که این کاهش، باعث پائین آمدن خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی و همچنین سکته مغزی می شود .
آیا می دانید ...
آیا می دانید که نمک طعام از دو جزء تشکیل شده است : سدیم و کلر. بیاد داشته باشید که حداکثر میزانی که در روز شما می توانید سدیم مصرف کنید حدودmg 2400(معادل 4/2 گرم)
می باشد که حدوداً معادل یک قاشق چایخوری نمک است. سدیم موجود در رژیم غذائی شما از چند منبع تامین می شود ، یکی سدیم موجود در غذاهای آماده و کنسرو شده است، دیگری نمکی است که هنگام غذا خوردن به آ ن اضافه کنید و در آخر نمکی است که در هنگام طبخ غذا استفاده
می شود.
چگونه می توان مصرف نمک خود را کاهش داد ؟
اگر از غذای آماده استفاده می کنید حتماً برچسپ آنرا مطالعه کنید. به خاطر داشته باشید که حداکثر مصرف سدیم شما باید 2400 میلی گرم باشد پس اگر غذائی که شما انتخاب کردیدmg 600 سدیم دارد به این معنا است که شما 4/1 مقدار نمک مصرفی خود را که باید در طول روز مصرف کنید با خوردن آن غذا، مصرف کرده اید .
سعی کنید اگر از غذاهای آماده مصرف می کنید،انواعی را که بر چسپ کم نمک، بدون نمک ، سدیم پائین دارد را بیشتر استفاده کنید.
این غذاها را کمتر مصرف کنید. انواع گوشت کنسرو شده و یا دودی شده، سوسیس و کالباس،انواع کنسرو ماهی،چیپس پرنمک،پنیر،ماکارونی های آماده مصرف و برنج سریع پخت فرآوری شده،پیتزا، کنسروهای سبزی های معمولی،سوپهای آماده،انواع سس، آجیل و تنقلات شور، انواع چاشنی های شور مثل خیار شور، کنسروهای زیتون در آب نمک.
این غذاها را بیشتر مصرف کنید : گوشت مرغ یا بوقلمون تازه و بدون چربی، گوشت قرمز بدون چربی ، ماهی تازه و یا یخ زده ، شیر 1% چربی ، پنیر کم نمک، انواع حبوبات و غلات ( چه گرم و چه آماده مصرف بشرط کم نمک بودن ) برنج ساده سبزی های تازه و یا نوع کنسرو شده ولی کم نمک آن(و نه نوع معمولی و نمکدار آن) ،میوه ها، سوپهای آماده کم نمک، روغن گیاهی، مارگارین، پودر سیر، ادویه ها، سرکه، آب میوه، نانهای کم نمک، چیپسهای کم نمک ، آجیل بدون نمک.
در هنگام پختن غذا از نمک کم استفاده کنید : همانطور که گفتیم یکی دیگر از منابع نمک، اضافه کردن نمک به غذا هنگام طبخ غذا است . تا آنجا که امکان دارد باید نمک کمتری را به غذا اضافه کرد و از ادویه های دیگر و یا گیاهان خوشبو کننده و طعم دهنده برای طعم غذا استفاده نمود و نه از نمک . مثلاً میتوان در غذاهائی که سبزی ها جزئی از آن هستند از پاشیدن آب لیمو روی آن برای بهبود طعم غذا استفاده کرد و یا هنگام آماده کردن گوشت یا ماهی برای طبخ، قبلاً آنها را در سیر ، پیاز یا گیاهان معطری که شما علاقه دارید بخوابانید تا طعم بهتری پیدا کند .
در هنگام آماده کردن غذا چگونه میتوان مقدار نمک را کم کرد ؟ روشهای زیادی برای کاهش مصرف نمک وجود دارد مثلاً در مورد غذاهای کنسرو شده، مثل کنسرو تن ماهی یا سبزی ها آماده که گفتیم محتوای نمک زیادی دارند و جزء غذاهائی بودند که باید کم مصرف می شوند میتوان پس از باز کردن در کنسرو آنرا زیر شیر آب گرفت ( آبکشی کرد) تا مقدار سدیم آن کم شود و یا از گوشت نمک زده و یا دودی نیز فقط به مقدار کم و بعنوان چاشنی غذا استفاده کرد .
در هنگام خوردن غذا برای کاهش مصرف نمک چه باید کرد؟ میتوان اصلاً نمکدان را از سر سفره غذا حذف کرد و یا اگر پس از چشیدن غذا ، بنظر شما غذا خیلی بی مزه بود فقط مقدار خیلی کم نمک به غذا اضافه کرد. همچنین سسهائی که نمک زیادی دارند و یا چاشنی های پرنمک باید از سر سفره حذف شوند اگر در رستوران غذا می خورید دقت کنید که غذاهای شور و یا سسهای پر نمک را مصرف نکنید و اگر امکان دارد غذای بدون نمک سفارش دهید و خودتان مقدار خیلی کمی نمک به آن اضافه کرده و آنرا میل کنید .